Versgepelde garnalen hebben de wereld rond gereisd.
Lekkere verse Noordzeegarnalen, wie eet ze niet graag?
Garnalen worden het hele jaar door gevangen, maar vooral in de periode april-mei en in de herfstmaanden. Elke avond vertrekken vissersboten uit Oostende, Nieuwpoort en Zeebrugge om garnalen te gaan ‘slepen’ voor onze kust. Aan boord worden de garnalen meteen gewassen, gekookt en gekoeld.
Een deel van de garnalen gaat ongepeld naar de consument, het andere deel wordt gepeld en verkocht tegen super hoge prijzen.
Garnalen reizen kilometers voor ze op ons bord komen!
Vroeger werden de Noordzeegarnalen thuis gepeld door huisvrouwen.
Een geoefende hand doet ongeveer een uur over het pellen van een kilo grijze garnalen en je houdt dan +/- 300 gram over.
Volgens de werkgeversorganisaties van de sector, zou de prijs van de grijze garnaal verdrievoudigen mocht ze hier in België worden gepeld. De pelactiviteit verhuisde in eerste instantie naar Polen, de Baltische staten, Rusland en Oekraïne waar de arbeidskosten een stuk lager liggen
Later werden alle pelactiviteiten overgeheveld naar Marokko, Thailand of Bangladesh.
In deze landen zijn er veel vrouwen beschikbaar die voor een laag loon, zwaar werk verrichten.
Elke week rijden tientallen vrachtwagens met ongepelde garnalen in de koeling naar Spanje, waar ze worden overgeladen in boten naar Marokko. Na het pellen worden ze terug vervoerd naar visverwerkende bedrijven bij ons, waar de laatste bewerkingen plaatsvinden.
Garnaalpelsters werken tegen slechte arbeidsvoorwaarden
In fabriekshallen in de vrijhandelszone van Tanger (Marokko) worden aan de lopende band garnalen gepeld.
Vrouwen werken er in zeer slechte arbeidsomstandigheden en de arbeidswetgeving wordt niet gerespecteerd. Zo worden de garnalenpelsters verloond volgens gepelde kilo’s garnalen, het wettelijk minimumloon wordt niet toegepast. Maximale arbeidsduur per week of van overloon bij overwerk is geen sprake. Laat staan van een goede registratie van de tijd.
Werkkledij
De vrijhandelszones liggen ver afgelegen en van enige vorm van tussenkomst bij woon-werk verkeer of veilig van en naar huis zich verplaatsen wordt niet geregeld.
En het milieu…
Tevens kraait geen haan over de enorme afvalberg die dagelijks door de pelbedrijven geproduceerd wordt. Door de vele conserveringsmiddelen (E210, E201, E200, E211, E223, E330, E621 en antibiotica) die toegevoegd worden is het ook niet meer mogelijk de garnalenschillen te hergebruiken.
Ook de koeling belast het milieu, er is een groot verbruik van energie en koelvloeistof mee gemoeid. De garnaal wordt gedurende het gehele proces continu gekoeld.
Zijn er alternatieven?
In Frankrijk is het niet ongewoon dat garnalen met pantser, maar ontdaan van de kop, opgegeten worden.
Er zijn wel garnalenpelmachines ontwikkeld, maar deze zijn nooit echt een succes geworden.
Beide alternatieve bieden geen oplossing voor de Marokkaanse pelsters! In tegendeel!
Werkzekerheid moet een syndicale reflex zijn en blijven!
Internationale samenwerking noodzakelijk
Hanka Heumakers en Ineke Jansen van TIE-Netherlands brachten een werkbezoek aan ABVV-HORVAL West-Vlaanderen. Conny Demonie en Silvie Mariën overlegde uitvoerig met hen.
TIE-Netherlands voert al jaren, samen met de Nederlandse vakbonden, projecten uit in verschillende landen. Onder ander organiseren ze arbeidsters werkzaam in de vrijhandelszonde in Tanger. Daarnaast informeren en adviseren ze vakbondsactivisten in Nederland.
In de vrijhandelszone van Tanger bevinden zich een aantal garnalenpellerijen die in opdracht van Belgische en Nederlandse bedrijven werken.
Sinds 2 jaar probeert TIE een uitwisseling tussen Nederlandse militanten met hun collega’s in Marokko te organiseren. Dit brengt een bewustwording teweeg binnen de Nederlandse fabrieken en een ondersteuning voor de Marokkaanse arbeidsters.
Onder begeleiding van de Marokkaanse vakbond UMT werd met steun van TIE een vakbondscomité voor garnalenpelsters opgericht. Het organiseren van de vrouwen moet tot meer sociale bescherming leiden.
Met de steun en solidariteit hoopt men resultaten te behalen.
Conny Demonie
Gewestelijk secretaris
HORVAL West-Vl.