Solidariteit in Centraal Amerika

Voedselzekerheid garanderen voor families in het zuiden, is één van de  doelstellingen van de werknemers uit de voedingsnijverheid. De solidariteitsprojecten met de landen uit het Zuiden worden verwezenlijkt dankzij een subsidiëring van het sociaal fonds van de voedingsnijverheid (het sociaal fonds besteedt, per  jaar, een bedrag gelijk aan 0,05% van de lonen). Om dit te realiseren werkt Horval projecten uit samen met de NGO’s Fos en Solsoc die mede gesteund worden door het Ministerie van ontwikkelingssamenwerking (DGD).

De minister van ontwikkelingssamenwerking heeft beslist dat de nieuwe 5 jarige projectcyclus begint in 2017. Een delegatie van Horval ging op missie naar Nicaragua, Honduras en El Salvador om nieuwe partnerschappen op te starten.

Suiker, we kunnen niet meer zonder leven….Tegenwoordig consumeren we producten die van overal ter wereld komen (rietsuiker, meloenen,…)  Bananen en tropische vruchten? Seizoensgebonden? Neen, wij consumeren het ganse jaar rond.
Waar komen deze producten vandaan en hoe worden ze vervaardigd?

Na Haïti is Nicaragua het armste land van Latijns-Amerika. De helft van de bevolking leeft van minder dan 1 dollar per dag wat slechts een fractie van de kosten van de basisbehoeften dekt. De meesten hebben geen of slechts beperkte toegang tot gezondheidszorg, water en onderwijs.

Het land telt 4 grote ‘ingenios’ (= bedrijven) in de suiker. Het totaal aantal werknemers is 16755 op het hoogtepunt van de productie.

30% tot 60% werkt op het land: aarde klaarmaken, rietkappen,…

40% in de industrie en een aantal in de opwekking van energie

6 à 8% in de administratie

Als je berekent dat een gezin gemiddeld uit 4 personen bestaat, zijn ongeveer 80.000 duizend mensen afhankelijk van deze fabrieken om hen in hun levensonderhoud te voorzien.

Eén van de grootste uitdagingen voor de vakbond is de machinalisering. Want elke machine vervangt immers 120 werknemers.

In de partnerlanden bestaan er geen sectorakkoorden, daarom is het tripartiete overleg (vakbonden, werkgevers en overheid) zeer belangrijk. Daar wordt onder andere het minimumloon vastgelegd. Tot op heden zijn er enkel bedrijfscao’s. De wet voorziet geen ontwikkeling van collectieve arbeidsovereenkomsten op sectorniveau.

In El Salvador hoorden we hetzelfde verhaal:
Noë Nerio, ooit zelf begonnen als kindarbeider, is nu de draaiende figuur binnen de CSTA (syndicaal overkoepeld orgaan van suikerwerknemers) voor waardig werk binnen de suikerindustrie:

Arbeids- en leefomstandigheden verbeteren

Bevordering van de collectieve aanwerving en niet via onder aanneming

Bevordering sociale dialoog en tripartiet overleg

Het publieke systeem van arbeidsinspectie verbeteren

Na getuigenissen aangehoord te hebben van verschillende werknemers uit de fabrieken: kinderarbeid, het ontslag van delegees, het weigeren van een vakbond op te richten, enz. nam de delegatie aan het tripartiete forum van de suikerindustrie waar zij als vakbond hun eisen naar voor brengen aan de werkgeversfederatie en de minister van werk. Dit alles onder het wakend oog van een afgevaardigde van de Internationale Arbeids Organisatie (IAO).

Honduras: een land dat getekend wordt door drugstrafiek en bedevorming waardoor vele ouders hun kinderen naar het buitenland sturen. Een land dat kampt met een enorme schuldenlast en daarbovenop is de kas van de sociale zekerheid leeggeroofd door corruptie. Een land dat de uurcontracten (voornamelijk in de hotels en fast – food sector) heeft ingevoerd met een bijgaande regel: deze mensen mogen niet aangesloten zijn bij de vakbond.

Honduras is ook gekend voor de bananenteelt. Wie kent Chiquita niet? Zelfs kinderen kennen het logo van Chiquita met de flamboyante dame die een fruitschaal op haar hoofd draagt. Wat gaat er schuil achter deze industrie? Europa consumeert, Latijns Amerika produceert. Om de werknemers in het zuiden een stem te geven, is er via de wereldvoedingsvakbond IUF een Latijns Amerikaans platform opgericht voor de syndicaten uit de bananen, meloenen, suiker,…: Colsiba.

IUF en Colsiba zijn erin geslaagd om met de werkgevers van Chiquita een internationaal kaderakkoord af te sluiten over de vrijheid van vereniging. Dit wil zeggen dat werknemers zich vrij kunnen aansluiten bij een vakbond. Dat de arbeids- en loonsvoorwaarden permanent geëvalueerd zullen worden en dat er collectieve onderhandelingen zullen plaatsvinden. Chiquita verbindt zich en zijn onderaannemers ertoe om de conventies van de IAO na te leven. Deze laatste heeft trouwens mee het akkoord ondertekend dat nadien nog is uitgebreid met een clausule over nultolerantie over seksuele intimidatie.

Is hiermee de strijd ten einde: neen, natuurlijk niet. Grote supermarktketens zoals Aldi, Carrefour en Lidl verkopen hun bananen 7 keer zo duur! Zij onderhandelen de laagste prijzen om zelf meer winst op te strijken en houden geen rekening met de werkomstandigheden van de arbeiders op de plantages zoals bv. het gebruik van pesticiden. Wij, in de landen van het Noorden, zijn syndicalisten maar ook consumenten: willen wij deze praktijken mee ondersteunen? Daarom vragen wij als vakbonden aan de EU, overheden en werkgevers om een eerlijke prijs te betalen voor hun tropisch fruit zodat er geen milieuvervuiling is of mensenrechten worden geschonden.

Voor wie graag meer wil weten: bezoek op 19 september de HORVAL-stand op ManiFiesta of zie onze website na waar onze komende activiteiten staan!

Horval, zal samen met Fos, sector overschrijdende acties ondersteunen als gecoördineerde acties per subsector, waarbij alle betrokken syndicale actoren binnen het platform actief deelnemen.