Een noodkreet: uitgebuite seizoenarbeiders
“Weten jullie er al van? Er is een wilde staking van seizoenarbeiders aan de gang bij een tuinbouwbedrijf in de buurt van Leuven!” – Zo bereikte ons op 15 september de noodkreet van een veertigtal Roemeense en Poolse werknemers die als seizoenarbeider werken in een tuinbouwbedrijf in Bekkevoort. Het bericht bereikte ons via contacten bij EFFAT, de Europese Federatie van vakbonden in de sectoren voedsel, landbouw en toerisme en aanverwante takken. Onze alarmbellen gingen onmiddellijk af en de collega’s van Horval Leuven stelden alles in het werk om in contact te komen met de werknemers en hen bijstand te verlenen.
Dat was geen evidente opdracht: er is de taalbarrière, maar daarbovenop kennen buitenlandse seizoenarbeiders zelden hun rechten en zo weten ze vaak niet dat zij een beroep kunnen doen op de vakbond om hen bij te staan. Hoewel ze het eerst niet goed durfden uit angst voor de werkgever en uit vrees helemaal niet betaald te worden, zetten ze toch verdere stappen. Eerst probeerden ze tevergeefs hun ambassade te contacteren… Via contacten met landgenoten in Duitsland kwamen ze in contact met Leuvense activisten die werken rond arbeidsmigranten en via hen met EFFAT en ABVV Horval.
Wat we van deze werknemers vernamen was hallucinant. Ze werkten tien en half uur per dag in het bedrijf, maar ze werden niet betaald, noch kregen ze de beloofde vergoeding om eten te kopen. Ze werden met twaalf in een kamer ondergebracht waarbij sommigen geen bed hadden en op de grond of in een zetel moesten slapen. De hygiënische omstandigheden lieten zeer te wensen over: bij aankomst moesten ze ratten verjagen uit hun kamers. Lekkende toiletten en enkel koude douches… Ze kregen geen maaltijden, maar ze mochten wel appels eten.
------------------------
ABVV-Horval-secretaris Bert Verhoogen volgt het dossier van nabij op. We contacteerden hem voor een stand van zaken.
Bert Verhoogen: Momenteel (23/9) zijn er nog een tiental werknemers op het bedrijfsterrein aanwezig. Zij kunnen niet naar huis zonder het verschuldigde loon. Andere werknemers besloten niet te wachten en keerden terug naar hun thuisland; ze zijn ontmoedigd en kwaad. De werkgever weigert elke communicatie, dus zetten wij formele stappen om de Sociale Inspectie in te schakelen. Het niet betaalde loon blijkt maar een onderdeel van het probleem. Seizoenarbeiders moeten normaal een plukkaart of gelegenheidskaart kunnen voorleggen. Die kaart heeft hetzelfde statuut als een dagcontract. Geen van de werknemers blijkt zo’n kaart te hebben. Het is dan ook de vraag of de werkgever hen wel heeft aangemeld aan de Dimona-kruispuntbank dan wel of hij hen illegaal aan het werk heeft gezet. Het is aan de Sociale Inspectie om dit uit te zoeken, wij hebben alvast een klacht ingediend.
Hoe kunnen we dit soort wantoestanden in de toekomst vermijden?
Bert Verhoogen: Tal van maatregelen dringen zich op. Vooreerst is er een grote nood aan meer middelen voor de sociale inspectie – iets waar het ABVV al jaren op aandringt. Nu duurt het veel te lang voordat de inspectie een onderzoek kan opstarten en preventieve inspecties zijn al helemaal zeldzaam. Ook de Vlaamse wooninspectie zou hier meer kunnen doen – ik kan niet geloven dat de omstandigheden waarin deze mensen moeten leven, voldoen aan de voorschriften.
Hoe moet het nu verder voor de slachtoffers?
Bert Verhoogen: Wij gaan alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat ze krijgen waar ze recht op hebben. Dit wordt een juridische procedure, te beginnen met de vaststellingen van de Sociale Inspectie. Laat ons hopen dat zij snel kunnen werken.
Seizoensarbeid – hoe werkt dat?
In België bestaat er een wettelijke regeling voor seizoensarbeid of gelegenheidsarbeid in de tuinbouw sinds 1994. In 2014 kwam er ook een regeling in de landbouw. De regeling werd uitgewerkt om pieken op te vangen en zwartwerk te bestrijden.
Werknemers mogen een beperkt aantal dagen werken als seizoenarbeider. Ook voor werkgevers is het aantal dagen dat zij seizoenarbeiders mogen inzetten beperkt. Het aantal dagen verschilt per teelt- en landbouwtak…
Seizoenarbeiders krijgen van hun werkgever een gelegenheidsformulier waarop zij elke dag waarop ze werken aanmelden. Dit formulier geldt als een dagcontract. Het loon verschilt van deelsector tot deelsector. In de fruitteelt geldt momenteel een minimumuurloon van 9,69 euro per uur. Daarnaast zijn er nog een aantal premies en verplaatsingsvergoedingen tegen bepaalde voorwaarden. Raadpleeg ABVV Horval voor de meest recente detailinformatie.
Perslinken